เช็กลิสต์การตรวจสุขภาพผู้หญิงที่คุณควรรู้

ในแต่ละวัน ผู้หญิงหลายคนต้องทำหลายบทบาท ทั้งงาน ครอบครัว และดูแลคนรอบข้าง จนบางครั้งลืมไปว่าร่างกายของเราเองก็ต้องการการดูแลเช่นกัน สุขภาพผู้หญิงมีความซับซ้อนและเปลี่ยนแปลงตามวัย โดยเฉพาะโรคมะเร็งสำคัญอย่าง มะเร็งเต้านม มะเร็งปากมดลูก และมะเร็งรังไข่ ที่สามารถเกิดขึ้นได้แม้เราจะดูแลตัวเองดีเพียงใด

การตรวจสุขภาพจึงไม่ใช่แค่ “การเช็ก” แต่คือ “การปกป้องอนาคตของคุณ” การตรวจคัดกรองเป็นประจำช่วยให้เราเจอปัญหาตั้งแต่ระยะเริ่มต้น เพิ่มโอกาสในการรักษา และทำให้คุณใช้ชีวิตได้อย่างมั่นใจยิ่งขึ้น

มะเร็งเต้านม (Breast Cancer)

มะเร็งเต้านมเป็นหนึ่งในโรคที่พบบ่อยที่สุดในผู้หญิงทั่วโลก โดยเฉพาะเมื่ออายุมากขึ้น ปัจจัยเสี่ยงมีทั้งทางพันธุกรรม ฮอร์โมน และพฤติกรรมการใช้ชีวิต การรู้จักเต้านมของตัวเองและการตรวจคัดกรองอย่างเหมาะสมเป็นวิธีที่ช่วยให้เราพบสิ่งผิดปกติได้ตั้งแต่เนิ่น ๆ

อาการเบื้องต้นที่ควรสังเกต

• คลำพบก้อนหรือเนื้อแข็งในเต้านมหรือรักแร้
• ผิวเต้านมบุ๋มหรือมีรอยบุ๋ม
• หัวนมหดเข้า หรือมีน้ำ / เลือดออกโดยไม่ทราบสาเหตุ
• เจ็บหรือบวมบางจุด

การตรวจคัดกรอง

• ผู้หญิงอายุ 40–74 ปี ควรตรวจแมมโมแกรม (Mammogram) ทุก 1–2 ปี
• หากมีความเสี่ยงสูง (เช่น BRCA, ประวัติครอบครัว) ควรปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจ MRI หรือเริ่มแมมโมแกรมเร็วกว่าปกติ

คำแนะนำจากแพทย์

• ทำความรู้จักรูปทรงและสัมผัสเต้านมของตัวเอง ตรวจด้วยตนเองอย่างสม่ำเสมอ
• หากพบก้อนหรือความผิดปกติ ควรปรึกษาแพทย์ ไม่ควรรอดูอาการเอง
• พูดคุยกับแพทย์เกี่ยวกับปัจจัยเสี่ยงส่วนตัว

มะเร็งปากมดลูก (Cervical Cancer)

มะเร็งปากมดลูกเป็นโรคที่สามารถป้องกันได้และตรวจพบได้ตั้งแต่ระยะเริ่มต้น ส่วนใหญ่เกิดจากการติดเชื้อไวรัส HPV (Human Papillomavirus) การตรวจคัดกรองและการฉีดวัคซีน HPV ช่วยลดความเสี่ยงได้อย่างมาก

อาการเบื้องต้นที่อาจเตือน

• เลือดออกผิดปกติ เช่น หลังมีเพศสัมพันธ์ หรือระหว่างรอบเดือน
• ตกขาวมีกลิ่นหรือสีเปลี่ยนแปลง
• ปวดหน่วงท้องน้อย

การตรวจคัดกรอง

• เริ่ม Pap smear เมื่ออายุ 21 ปี
• อายุ 30–65 ปี ตรวจได้ 3 แบบ

        - HPV test ทุก 5 ปี
        - Pap smear ทุก 3 ปี
        - Co-test (HPV + Pap) ทุก 5 ปี
*หากผลผิดปกติ แพทย์อาจแนะนำการตรวจเพิ่มเติม เช่น Colposcopy หรือ Biopsy

คำแนะนำจากแพทย์

• เข้ารับการตรวจสม่ำเสมอตามช่วงอายุ
• ปรึกษาแพทย์เรื่องการฉีดวัคซีน HPV หากยังไม่เคยรับ
• สังเกตอาการเลือดออกผิดปกติและตกขาวที่เปลี่ยนแปลง

มะเร็งรังไข่ (Ovarian Cancer)

มะเร็งรังไข่เป็นโรคที่มักเรียกว่า “โรคเงียบ” เพราะอาการเริ่มแรกไม่ชัดเจน และยังไม่มีวิธีคัดกรองที่มีประสิทธิภาพในผู้หญิงทั่วไป แต่สำหรับผู้ที่มีความเสี่ยงสูง การตรวจเชิงลึกเป็นระยะ ๆ อาจช่วยพบสิ่งผิดปกติได้เร็วขึ้น

อาการที่มักพบ

• ปวดท้องน้อยหรือท้องอืดเรื้อรัง
• รู้สึกอิ่มเร็วหรือแน่นท้อง
• ปัสสาวะบ่อยขึ้น
• เลือดออกผิดปกติ

การตรวจคัดกรอง

• ในผู้หญิงทั่วไป ยังไม่มีวิธีคัดกรองมาตรฐาน
• ผู้ที่มีความเสี่ยงสูง (เช่น พันธุกรรม BRCA, ประวัติครอบครัว) ควรปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจ Transvaginal Ultrasound และ CA-125 เป็นระยะ ๆ

คำแนะนำจากแพทย์

• สังเกตอาการของร่างกาย หากผิดปกติหลายสัปดาห์ควรพบแพทย์
• ถ้ามีความเสี่ยงสูง ควรประเมินร่วมกับแพทย์อย่างต่อเนื่อง
• เน้นติดตามผลการตรวจเป็นประจำ

แนวทางดูแลตนเองเพื่อลดความเสี่ยง

• รักษาน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
• ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
• รับประทานอาหารที่สมดุล
• หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และแอลกอฮอล์
• ปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ฮอร์โมนเสริม
• รับวัคซีน HPV (ถ้าเหมาะสมตามอายุ)
• สังเกตความเปลี่ยนแปลงของร่างกายตนเองอยู่เสมอ

การตรวจสุขภาพเชิงคัดกรอง มะเร็งเต้านม มะเร็งปากมดลูก และมะเร็งรังไข่ ไม่ใช่เรื่องไกลตัว การตรวจสม่ำเสมอจะช่วยให้พบความผิดปกติตั้งแต่เนิ่น ๆ เพิ่มโอกาสรักษาได้ผลและช่วยให้คุณใช้ชีวิตได้อย่างมั่นใจ “หากคุณยังไม่เคยตรวจคัดกรองในช่วง 1–2 ปีที่ผ่านมา หรือมีอาการผิดปกติใด ๆ นัดพบแพทย์เฉพาะทางเพื่อประเมินและตรวจเพิ่มเติมได้ทันที”

ศูนย์สุขภาพสตรี
โทร. 0-2265-7777