รักษานิ่วในถุงน้ำดี ต้องผ่าตัดทุกรายไหม? หรือกินยาก็รักษาหาย?
รู้ว่าเป็นนิ่วในถุงน้ำดี ต้องรักษาทุกคนหรือเปล่า?
บางคนตรวจพบว่ามีนิ่วในถุงน้ำดีจากการตรวจสุขภาพหรืออัลตราซาวนด์โดยบังเอิญ แต่ไม่มีอาการอะไร ทำให้เกิดคำถามว่า “ต้องรีบผ่าตัดเลยไหม?” หรือ “มียากินแทนได้ไหม?” คำตอบคือ ไม่จำเป็นต้องผ่าตัดทุกราย แต่ต้องดูหลายปัจจัยร่วมกันค่ะกรณีที่ “ไม่จำเป็นต้องรีบผ่าตัด”
• นิ่วขนาดเล็กและไม่มีอาการใด ๆ• ไม่มีภาวะแทรกซ้อน เช่น ถุงน้ำดีอักเสบ
• ไม่มีความเสี่ยงสูง เช่น โรคตับหรือภาวะติดเชื้อร่วม
• ไม่มีโรคเลือด เป็นโรคประจำตัว
ในกรณีนี้ แพทย์อาจแนะนำให้ติดตามอาการเป็นระยะ โดยยังไม่ต้องผ่าตัดทันที
ถ้ามีอาการ ต้องรักษายังไง?
หากเริ่มมีอาการ เช่น• ปวดจุกแน่นชายโครงขวาหลังอาหาร
• ท้องอืดบ่อย
• คลื่นไส้หรืออาเจียน
• ปวดท้องเฉียบพลัน
แพทย์จะพิจารณาว่าต้องรักษาทางเลือกไหน ซึ่ง วิธีที่ปลอดภัยและได้ผลดีที่สุดในระยะยาว คือการผ่าตัดถุงน้ำดีออก
การทานยารักษาให้หายได้ไหม?
ในบางกรณี แพทย์อาจพิจารณาใช้ยาเพื่อรักษานิ่วในถุงน้ำดี เช่น• Ursodeoxycholic Acid (UDCA): ใช้สำหรับละลายนิ่วชนิดคอเลสเตอรอล ขนาดเล็ก และถุงน้ำดียังทำงานได้ดี
• ยาบรรเทาอาการ: เช่น ยาลดอาการเกร็ง หรือยาลดการอักเสบ เพื่อควบคุมอาการปวดในระยะสั้น
• ยาปฏิชีวนะ: ใช้เฉพาะเมื่อเกิดการอักเสบหรือติดเชื้อของถุงน้ำดี
• ยากลุ่มอื่น ๆ: อาจใช้เพื่อจัดการภาวะแทรกซ้อนที่เกี่ยวข้อง เช่น ยาลดกรดในทางเดินอาหาร หากมีอาการร่วม
อย่างไรก็ตาม การใช้ยา มีข้อจำกัดหลายประการ ได้แก่
• ต้องใช้ระยะเวลานานหลายเดือนถึงปี
• ใช้ได้เฉพาะนิ่วบางประเภท
• นิ่วอาจกลับมาเป็นซ้ำได้ง่าย
• ไม่สามารถใช้ได้กับผู้ที่มีอาการปวดชัดเจน หรือมีภาวะแทรกซ้อน
• ยาไม่ได้ช่วยกำจัดถุงน้ำดี ซึ่งเป็นแหล่งเกิดนิ่วซ้ำ
ดังนั้น การกินยาไม่ใช่ทางเลือกหลัก และไม่สามารถใช้แทนการผ่าตัดในกรณีส่วนใหญ่ได้ค่ะ
ผ่าตัดนิ่วในถุงน้ำดี…ต้องผ่าตัดเอาถุงน้ำดีออกจริงไหม?
คำตอบคือ ใช่ค่ะ ปัจจุบันการรักษานิ่วในถุงน้ำดีอย่างได้ผล คือการผ่าตัดถุงน้ำดีออกทั้งใบ โดยไม่ใช่แค่เอานิ่วออก เนื่องจากหากยังคงถุงน้ำดีไว้ จะมีโอกาสเกิดนิ่วซ้ำได้สูงเทคนิคที่ใช้ในปัจจุบันคือ การผ่าตัดผ่านกล้อง (laparoscopic cholecystectomy) ซึ่งมีข้อดีมากมาย เช่น
• แผลเล็ก เจ็บน้อย
• พักฟื้นเร็ว
• เสี่ยงแทรกซ้อนน้อยกว่าการผ่าตัดแบบเปิดหน้าท้อง
• อยู่โรงพยาบาลเพียง 1–2 วัน และกลับไปใช้ชีวิตได้ปกติในเวลาไม่นาน
ทางเลือกการรักษา: ต้องผ่าตัดทุกรายไหม? หรือรักษาแบบอื่นได้?

ข้อแนะนำจากแพทย์
ถ้าคุณรู้ว่าตัวเองมีนิ่วในถุงน้ำดี หรือมีอาการแน่นท้อง จุกเสียดบ่อย ๆ หลังอาหาร อย่าปล่อยไว้จนกลายเป็นปัญหารุนแรง เพราะการรักษาในระยะแรกมักปลอดภัยและฟื้นตัวง่ายกว่าการรักษาแบบฉุกเฉินศูนย์ศัลยกรรม
โทร. 0-2265-7777
Medical Center: Surgical Center
Publish date desc: 10/08/2025
Author doctor
Dr. Chonlada Krutsri

Specialty
General-Breast Surgeon