มะเร็งเต้านม ไม่ได้เริ่มจากก้อนเสมอไป

เมื่อพูดถึงมะเร็งเต้านม หลายคนมักคิดถึง “ก้อนแข็งในเต้านม” เป็นอันดับแรก จนเผลอมองข้ามสัญญาณอื่น ๆ ที่อาจบอกความผิดปกติได้ตั้งแต่ระยะเริ่มต้น ความเข้าใจนี้ทำให้หลายกรณีถูกตรวจพบช้า ทั้งที่จริงแล้วอาการมะเร็งเต้านมไม่ได้เริ่มจากก้อนเสมอไป

อาการที่ไม่ใช่ก้อน แต่ควรใส่ใจ

แม้ก้อนแข็งเป็นอาการที่พบบ่อยที่สุดของมะเร็งเต้านม แต่ก็ไม่ใช่ตัวชี้วัดเดียว สัญญาณอื่นที่ควรสังเกต ได้แก่

• หัวนมเปลี่ยนแปลงผิดปกติ เช่น ยุบ หดตัว หรือบอดลงไป
• มีของเหลวไหลจากหัวนม โดยเฉพาะเลือดหรือของเหลวใสที่ไม่สัมพันธ์กับการให้นม
• ผิวหนังเต้านมเปลี่ยนแปลง มีลักษณะบุ๋ม รอยแดง หรือผิวหนังหนาตึง มีลักษณะคล้ายเปลือกส้ม
• ขนาดหรือรูปร่างเต้านมไม่เท่ากัน เกิดการเปลี่ยนแปลงในระยะเวลาไม่นาน
• กดแล้วเจ็บ หรือมีอาการระคายเคืองผิดปกติ หรือมีอาการเจ็บซ้ำๆ ที่ตำแหน่งเดิม
• ผื่นบริเวณหัวนมหรือลานนม

อาการเหล่านี้ไม่ควรถูกมองข้าม เพราะอาจเป็นสัญญาณเริ่มต้นของมะเร็งเต้านมได้

ทำไมการสังเกตสัญญาณเล็กน้อยจึงสำคัญ?

ในระยะเริ่มต้น มะเร็งเต้านมมักไม่ก่อให้เกิดความเจ็บปวดชัดเจน หลายคนจึงเข้าใจผิดและปล่อยให้เวลาผ่านไป การสังเกตการเปลี่ยนแปลงเล็กน้อย เช่น สีผิว รูปร่าง หรือการหลั่งของหัวนม จึงเป็นหัวใจสำคัญที่จะช่วยให้พบความผิดปกติได้เร็ว

วิธีตรวจเบื้องต้นที่ทุกคนทำได้

1. ตรวจเต้านมด้วยตนเอง (Breast Self-Examination: BSE)

• ควรทำทุกเดือน หลังหมดประจำเดือน 7–10 วัน
• ยืนหน้ากระจกเพื่อสังเกตขนาด รูปร่าง สีผิว และหัวนม
• ใช้นิ้วคลำวนไปรอบ ๆ เต้านมทั้งข้างซ้ายและขวา รวมถึงใต้รักแร้ และคลำใต้หัวนม

2. ตรวจโดยแพทย์ (Clinical Breast Examination: CBE)

• ควรตรวจทุกปีตั้งแต่อายุ 30 ปีขึ้นไป

3. การตรวจคัดกรองด้วยเครื่องมือ

• แมมโมแกรม (Mammogram) แนะนำเริ่มตรวจตั้งแต่อายุ 40 ปีขึ้นไป
• อัลตราซาวด์เต้านม เหมาะสำหรับผู้หญิงที่มีเนื้อเต้านมหนาแน่น โดยปกติจะทำร่วมกับแมมโมแกรม

ปัจจัยเสี่ยงที่ควรรู้

• อายุที่มากขึ้น โดยเฉพาะอายุเกิน 40 ปี
• ประวัติครอบครัวเคยเป็นมะเร็งเต้านม มะเร็งรังไข่ มะเร็งต่อมลูกหมาก หรือมะเร็งตับอ่อน
• การกลายพันธุ์ของยีน เช่น BRCA1/BRCA2 หรือ PALB2 เป็นต้น
• การมีประจำเดือนตั้งแต่อายุน้อย หรือหมดประจำเดือนช้า
• การใช้ฮอร์โมนทดแทนต่อเนื่อง โดยเฉพาะการใช้ฮอร์โมนทดแทนเกิน 5 ปี
• การใช้ชีวิต เช่น ดื่มแอลกอฮอล์ สูบบุหรี่ ออกกำลังกายน้อย และมีน้ำหนักเกิน

 คำแนะนำในการดูแลตนเอง

• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
• รับประทานอาหารสมดุล ลดไขมันอิ่มตัวและเนื้อสัตว์แปรรูป
• จำกัดการดื่มแอลกอฮอล์ และหลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่
• รักษาน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
• ตรวจสุขภาพและเข้ารับการตรวจคัดกรองตามช่วงอายุ

มะเร็งเต้านมไม่ได้บ่งบอกด้วย “ก้อน” เพียงอย่างเดียว แต่ยังแสดงออกผ่านสัญญาณเล็ก ๆ ที่หลายครั้งถูกมองข้าม หากรู้จักสังเกตและเข้ารับการตรวจตามคำแนะนำ จะช่วยเพิ่มโอกาสในการตรวจพบและรักษาได้อย่างมีประสิทธิภาพ ลองสังเกตเต้านมของคุณในวันนี้ หากพบความผิดปกติใด ๆ อย่าปล่อยผ่านไป การใส่ใจร่างกายเป็นการปกป้องสุขภาพของคุณเองในระยะยาว

ศูนย์เต้านม
โทร. 0-2265-7777