“นิ่วในถุงน้ำดี” ไม่ใช่โรคเล็ก ๆ… รู้ก่อนจะปวดรุนแรงจนต้องผ่าตัดด่วน!

หลายคนอาจเคยได้ยินว่า “มีนิ่วในถุงน้ำดี” แต่เพราะไม่มีอาการอะไรชัดเจน จึงคิดว่าไม่น่ากังวล
แต่รู้ไหมว่า... โรคนี้มักเริ่มเงียบ แต่ถ้าแสดงอาการเมื่อไร มักจะปวดรุนแรงจนต้องรีบผ่าตัดแบบไม่ทันตั้งตัว!

นิ่วในถุงน้ำดีอาจเงียบ…แต่มาแรง

นิ่วในถุงน้ำดีเกิดจากการตกผลึกของสารบางชนิด เช่น คอเลสเตอรอล หรือเม็ดสีในน้ำดี ซึ่งในช่วงแรก อาจไม่แสดงอาการใด ๆ เลย คนจำนวนมากจึงไม่รู้ตัวว่ามีอยู่

แต่เมื่อก้อนนิ่วเริ่มไปอุดท่อน้ำดี หรือทำให้ถุงน้ำดีอักเสบ จะเกิดอาการปวดเฉียบพลัน จุกแน่นใต้ชายโครงขวา ปวดจี๊ดร้าวไปที่ไหล่หรือหลัง และบางครั้งอาจมีไข้ คลื่นไส้ หรืออาเจียนร่วมด้วย

สัญญาณอันตรายที่ไม่ควรมองข้าม

คุณอาจเคยมีอาการเหล่านี้ โดยคิดว่าเป็นแค่โรคกระเพาะหรือกรดไหลย้อน
    • แน่นท้อง จุกเสียดหลังกินของมัน
    • ปวดท้องขวาเรื้อรังเป็นช่วง ๆ
    • รู้สึกอึดอัดหลังมื้ออาหาร โดยเฉพาะตอนเย็น

ถ้าปล่อยไว้ อะไรจะเกิดขึ้น?

นิ่วในถุงน้ำดีสามารถทำให้เกิดภาวะอักเสบรุนแรง (acute cholecystitis) หรือในบางกรณีที่ก้อนนิ่วหลุดไปอุดท่อน้ำดี อาจก่อให้เกิด
    • ภาวะท่อน้ำดีอักเสบติดเชื้อ (cholangitis)
    • ตับอ่อนอักเสบจากนิ่ว (gallstone pancreatitis)
ซึ่งทั้งสองภาวะนี้จัดว่าเป็น “ภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์” ที่ต้องเข้ารักษาในโรงพยาบาลทันที

นิ่วอักเสบเฉียบพลัน เจ็บรุนแรงแค่ไหน?

ผู้ป่วยมักมาด้วยอาการ
    • ปวดเสียดรุนแรงบริเวณใต้ชายโครงขวา
    • ปวดนานต่อเนื่องหลายชั่วโมง
    • คลื่นไส้ อาเจียน ไข้ หนาวสั่น
ในกรณีนี้ จำเป็นต้องได้รับการผ่าตัดแบบเร่งด่วน ซึ่งความเสี่ยงและผลข้างเคียงจะมากกว่าการผ่าตัดที่วางแผนไว้ล่วงหน้า

ผ่าตัดแบบวางแผน vs ผ่าตัดแบบฉุกเฉิน…ต่างกันอย่างไร?

ผ่าตัดแบบวางแผน
    • ความเสี่ยงน้อยกว่า: เพราะร่างกายยังไม่อักเสบ ไม่ติดเชื้อ
    • พักฟื้นไว: ส่วนใหญ่นอน รพ. เพียง 1–2 วันก็กลับบ้านได้
    • แผลเล็ก: ผ่าตัดผ่านกล้อง มีแผลเพียง 1–2 ซม. (3-4 แผล)
    • ปลอดภัยกว่า: เพราะไม่มีอาการแทรกซ้อนรุนแรงมาก่อน
     
ผ่าตัดแบบฉุกเฉิน หรือ ผ่าตัดตอนที่อาการกำเริบหรืออักเสบแล้ว
    •  ความเสี่ยงสูงขึ้น: เพราะร่างกายกำลังมีการอักเสบ อาจติดเชื้อร่วมด้วย
    • พักฟื้นนานกว่า: อาจต้องนอนโรงพยาบาลหลายวันจนกว่าอาการจะดี
    • แผลผ่าตัดใหญ่ขึ้น: มีโอกาสผ่าตัดผ่านกล้องไม่สำเร็จ จนต้องเปิดหน้าท้องเพื่อความปลอดภัย
    • ผลข้างเคียงอาจตามมา: เพราะร่างกายรับมือกับทั้งโรคและการผ่าตัดพร้อมกัน

ข้อแนะนำสำคัญจากแพทย์

หากคุณเคยตรวจเจอนิ่ว หรือมีอาการปวดท้องขวาเป็นพัก ๆ อย่ารอจนเกิดอาการรุนแรง เพราะการผ่าตัดแบบฉุกเฉินมีความเสี่ยงสูงกว่า การผ่าตัดผ่านกล้องในช่วงที่อาการยังไม่รุนแรงนั้นปลอดภัยกว่า ฟื้นตัวได้ไว และลดโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อน

ศูนย์ศัลยกรรม
โทร. 0-2265-7777