เหนื่อย เพลีย ไม่มีแรง หรือฮอร์โมนเพศชายพร่อง? เช็กได้ด้วย ADAM Questionnaire

ผู้ชายหลายคนเมื่อเข้าสู่วัยกลางคนขึ้นไป อาจเริ่มรู้สึก เหนื่อยง่าย เพลียเรื้อรัง ไม่มีแรง ความกระปรี้กระเปร่าลดลง หรือบางครั้งอาจมีปัญหาด้านสมรรถภาพทางเพศ ซึ่งอาการเหล่านี้ไม่ใช่เรื่องที่ควรปล่อยผ่าน เพราะอาจเกี่ยวข้องกับภาวะพร่องฮอร์โมนเพศชาย (Testosterone Deficiency Syndrome: TDS) ได้

หนึ่งในวิธีเบื้องต้นที่แพทย์ทั่วโลกใช้ช่วยคัดกรองความเสี่ยงคือ แบบสอบถาม ADAM Questionnaire (Androgen Deficiency in the Aging Male Questionnaire) ซึ่งเป็นเครื่องมือสั้นๆ ง่ายๆ แต่สามารถบอกใบ้ได้ว่าควรไปตรวจเลือดยืนยันหรือไม่

ฮอร์โมนเพศชายมีบทบาทสำคัญอย่างไร

ฮอร์โมนเพศชาย (Testosterone) ไม่ได้เกี่ยวข้องเฉพาะเรื่องสมรรถภาพทางเพศเท่านั้น แต่ยังมีส่วนสำคัญต่อร่างกายหลายด้าน เช่น

• ควบคุมพลังงานและความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ
• ส่งผลต่ออารมณ์ ความมั่นใจ และสมาธิ
• ช่วยรักษามวลกระดูก
• ส่งผลต่อสุขภาพเมตาบอลิซึม เช่น น้ำตาลและไขมันในเลือด

เมื่อระดับฮอร์โมนลดลง จึงไม่ใช่แค่เรื่องเพศ แต่กระทบต่อคุณภาพชีวิตโดยรวม

อาการที่อาจบ่งชี้ว่าฮอร์โมนเพศชายพร่อง

• เหนื่อยง่าย อ่อนเพลีย ไม่มีแรง
• สมรรถภาพทางเพศลดลง หรือความต้องการทางเพศลดลง
• กล้ามเนื้อลดลง ไขมันสะสมมากขึ้น
• อารมณ์หงุดหงิดง่าย ไม่มีสมาธิ หรือขาดความมั่นใจ
• นอนหลับไม่ดี หลับไม่ลึก
• ความแข็งแรงของกระดูกและมวลกระดูกลดลง

ADAM Questionnaire คืออะไร?

ADAM Questionnaire พัฒนาโดย St. Louis University ใช้คำถาม 10 ข้อเพื่อคัดกรองเบื้องต้นว่าผู้ชายอาจมีภาวะพร่องฮอร์โมนเพศหรือไม่ โดยเฉพาะในกลุ่มอายุ 40 ปีขึ้นไป

ตัวอย่างคำถาม
หากตอบ “ใช่” ข้อใดข้อหนึ่งในคำถามหลัก (เช่น เรื่องความต้องการทางเพศลดลง หรือสมรรถภาพทางเพศลดลง) หรือ “ใช่” อย่างน้อย 3 ข้อจากทั้งหมด 10 ข้อ แนะนำให้เข้าพบแพทย์เพื่อประเมินเพิ่มเติม

ทำไมต้องตรวจยืนยันด้วยเลือด

แม้ ADAM Questionnaire จะเป็นตัวช่วยที่ดีในการคัดกรอง แต่ไม่ได้ยืนยันการวินิจฉัย ภาวะฮอร์โมนเพศชายพร่องจำเป็นต้องตรวจเลือดหาระดับ Testosterone รวม (Total Testosterone) และบางกรณีอาจต้องตรวจ Free Testosterone หรือฮอร์โมนที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม เพื่อวางแผนการรักษาที่ถูกต้อง

วิธีดูแลและแนวทางการรักษา

หากได้รับการยืนยันว่ามีภาวะพร่องฮอร์โมนเพศชาย การรักษามีหลายวิธีขึ้นอยู่กับความรุนแรงและสภาพร่างกาย เช่น

• การปรับพฤติกรรม พักผ่อนให้เพียงพอ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ ลดน้ำหนักส่วนเกิน และรับประทานอาหารที่มีประโยชน์
• การเสริมฮอร์โมนเพศชาย (Testosterone Replacement Therapy – TRT) อาจใช้ในผู้ที่มีอาการชัดเจนและมีผลเลือดยืนยัน โดยอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์

เหนื่อย เพลีย ไม่มีแรง หรือสมรรถภาพทางเพศลดลง อาจไม่ใช่เรื่องของอายุเพียงอย่างเดียว แต่เป็นสัญญาณของฮอร์โมนเพศชายพร่องได้ การใช้ ADAM Questionnaire เป็นวิธีคัดกรองที่ง่ายและรวดเร็ว หากผลชี้ว่ามีความเสี่ยง ควรเข้าพบแพทย์เพื่อทำการตรวจเลือดยืนยัน และรับคำแนะนำการดูแลที่เหมาะสม เพื่อให้สุขภาพกลับมามีชีวิตชีวาอีกครั้ง

ศูนย์ศัลยกรรม
โทร. 0-2265-7777