กระดูกสันหลังคด โรคเงียบที่พบได้ตั้งแต่วัยรุ่น
กระดูกสันหลังคด (Scoliosis) เป็นภาวะที่กระดูกสันหลังบิดหรือเอียงไปด้านใดด้านหนึ่ง ทำให้เสียสมดุลของร่างกาย ส่วนใหญ่เกิดขึ้นในช่วงวัยเด็กจนถึงวัยรุ่นตอนโต เนื่องจากร่างกายกำลังเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว โรคนี้มักไม่ทำให้ปวดในระยะเริ่มแรก จึงถูกเรียกว่า “โรคเงียบ” เพราะผู้ป่วยหลายคนไม่รู้ตัวจนกว่าความคดจะชัดเจน
ผู้ปกครองหรือวัยรุ่นเองสามารถสังเกตอาการเบื้องต้นได้ เช่น
กระดูกสันหลังคดเป็นโรคที่มักเริ่มตั้งแต่วัยรุ่นและดำเนินไปอย่างเงียบ ๆ การสังเกตอาการตั้งแต่ระยะแรกและเข้ารับการตรวจวินิจฉัยสามารถช่วยให้การรักษามีประสิทธิภาพมากขึ้นและลดความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนในอนาคต หากคุณหรือบุตรหลานมีอาการไหล่เอียง หลังนูน หรือเอวไม่เท่ากัน ควรเข้ารับการตรวจจากแพทย์เฉพาะทาง เพื่อวางแผนการดูแลที่เหมาะสมตั้งแต่เนิ่น ๆ
ศูนย์โรคกระดูกและข้อ
โทร. 0-2265-7777
สัญญาณที่ควรสังเกตในวัยรุ่น
ผู้ปกครองหรือวัยรุ่นเองสามารถสังเกตอาการเบื้องต้นได้ เช่น- ไหล่สองข้างสูงไม่เท่ากัน
- สะบักหลังข้างหนึ่งนูนมากกว่าอีกข้าง
- เอวไม่สมดุล ข้างหนึ่งเว้า อีกข้างตรง
- เวลาโน้มตัวไปข้างหน้า จะเห็นกระดูกหลังเอียงหรือนูนผิดปกติ
สาเหตุที่ทำให้เกิดกระดูกสันหลังคด
- ไม่ทราบสาเหตุชัดเจน (Idiopathic scoliosis) – พบมากที่สุด โดยเฉพาะในวัยรุ่นผู้หญิง
- ความผิดปกติของกระดูกตั้งแต่กำเนิด
- โรคทางระบบประสาทและกล้ามเนื้อ เช่น สมองพิการ หรือกล้ามเนื้ออ่อนแรง
- พฤติกรรมเสี่ยง เช่น นั่งหลังค่อมเป็นเวลานาน ใช้กระเป๋านักเรียนที่หนักเกินไป แม้ไม่ใช่สาเหตุหลัก แต่สามารถทำให้โครงสร้างเสียสมดุลเร็วขึ้น
โรคนี้มีผลต่อชีวิตอย่างไร?
ในระยะเริ่มแรก กระดูกสันหลังคดอาจไม่มีอาการ แต่หากปล่อยไว้นาน อาจทำให้เกิดผลกระทบ เช่น- ปวดหลังหรือกล้ามเนื้อตึง
- หลังค่อม รูปร่างเสียสมดุล ส่งผลต่อความมั่นใจ
- กรณีที่คดรุนแรง อาจกดทับปอดและหัวใจ ทำให้หายใจลำบาก
วิธีตรวจและการวินิจฉัย
แพทย์จะตรวจร่างกายโดยให้ผู้ป่วยก้มตัวไปข้างหน้าเพื่อดูแนวกระดูก และอาจใช้การเอกซเรย์เพื่อวัดองศาการคดของกระดูกสันหลัง- คดน้อยกว่า 20 องศา → มักติดตามอาการ
- คด 20–40 องศา → อาจต้องใส่เสื้อเกราะดัดหลัง (Brace)
- คดมากกว่า 40–50 องศา → อาจพิจารณาการผ่าตัด
แนวทางการดูแลและป้องกันภาวะแทรกซ้อน
- ตรวจสุขภาพกระดูกในวัยเรียน โดยเฉพาะเด็กผู้หญิงช่วงอายุ 10–15 ปี
- ออกกำลังกายเสริมความแข็งแรงของกล้ามเนื้อแกนกลางและหลัง เช่น ว่ายน้ำ พิลาทิส
- หลีกเลี่ยงการสะพายกระเป๋าที่หนักเกินไป
- ติดตามผลกับแพทย์เป็นระยะ เพื่อประเมินความเปลี่ยนแปลงขององศาการคด
กระดูกสันหลังคดเป็นโรคที่มักเริ่มตั้งแต่วัยรุ่นและดำเนินไปอย่างเงียบ ๆ การสังเกตอาการตั้งแต่ระยะแรกและเข้ารับการตรวจวินิจฉัยสามารถช่วยให้การรักษามีประสิทธิภาพมากขึ้นและลดความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนในอนาคต หากคุณหรือบุตรหลานมีอาการไหล่เอียง หลังนูน หรือเอวไม่เท่ากัน ควรเข้ารับการตรวจจากแพทย์เฉพาะทาง เพื่อวางแผนการดูแลที่เหมาะสมตั้งแต่เนิ่น ๆ
ศูนย์โรคกระดูกและข้อ
โทร. 0-2265-7777
ศูนย์รักษา: ศูนย์โรคกระดูกและข้อ
วัน/เดือน/ปี ที่โพสต์: 28/09/2025
แพทย์ผู้เขียน
นพ. ศัลยพงศ์ สรรพกิจ

ความถนัดเฉพาะทาง
ศัลยแพทย์ทางด้านโรคกระดูกและข้อ