โรคลำไส้แปรปรวนคืออะไร? ใครเสี่ยงบ้าง?

คุณเคยมีอาการปวดท้อง ท้องอืด หรือถ่ายไม่ปกติซ้ำ ๆ โดยที่ตรวจไม่พบความผิดปกติหรือไม่?

หากคำตอบคือ “ใช่” อาการของคุณอาจเกี่ยวข้องกับ “โรคลำไส้แปรปรวน” ซึ่งพบได้บ่อยในคนไทยจำนวนไม่น้อย แต่หลายคนยังไม่รู้จักหรือเข้าใจผิดเกี่ยวกับโรคนี้

โรคลำไส้แปรปรวน คืออะไร?

ลำไส้แปรปรวน(IBS – Irritable Bowel Syndrome) ไม่ใช่โรคร้ายแรง ไม่ใช่เนื้องอกหรือมะเร็ง และไม่ทำให้ลำไส้เสียหายถาวร แต่เป็นภาวะที่ลำไส้ทำงานผิดปกติ โดยเฉพาะเรื่องการบีบตัว การตอบสนองต่ออาหาร หรือความเครียด ทำให้เกิดอาการไม่สบายท้องเรื้อรัง

แม้จะตรวจร่างกายหรือส่องกล้องแล้วไม่พบสิ่งผิดปกติชัดเจน แต่ผู้ป่วยกลับมีอาการเกิดขึ้นซ้ำ ๆ ส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิต เช่น การทำงาน ความมั่นใจ หรือกิจวัตรประจำวัน

อาการที่พบบ่อยในผู้ป่วยโรคลำไส้แปรปรวน

หากคุณมีอาการเหล่านี้บ่อย ๆ โดยไม่มีโรคอื่นมาอธิบาย อาจเป็นสัญญาณของโรคลำไส้แปรปรวน
    • ปวดท้องหรือจุกแน่น
    • อาการดีขึ้นหลังถ่ายอุจจาระ
    • ถ่ายอุจจาระผิดปกติ: ท้องผูกบ่อย / ท้องเสียบ่อย / สลับกัน
    • ท้องอืด จุกเสียด แน่นท้องหลังอาหาร
    • รู้สึกถ่ายไม่สุด หรืออยากถ่ายตลอดเวลา

ใครบ้างที่เสี่ยงเป็นโรคลำไส้แปรปรวน?

กลุ่มคนต่อไปนี้มีโอกาสสูงที่จะพบปัญหา IBS โดยไม่รู้ตัว
    • วัยทำงานอายุ 25–45 ปี ที่มีความเครียดสะสมหรือพักผ่อนน้อย
    • ผู้ที่มีอาการหลังติดเชื้อทางเดินอาหาร
    • ผู้หญิง มักพบ IBS ได้มากกว่าผู้ชายเล็กน้อย โดยเฉพาะช่วงมีรอบเดือน
    • คนที่นั่งทำงานทั้งวัน ไม่ค่อยเคลื่อนไหวร่างกาย
    • คนที่มีปัญหาด้านอารมณ์ เช่น เครียด วิตกกังวล หรือซึมเศร้า

ดูแลตัวเองอย่างไรหากสงสัยว่าเป็นโรคลำไส้แปรปรวน?

แม้โรคลำไส้แปรปรวน จะไม่อันตราย แต่หากปล่อยไว้นานอาจทำให้รบกวนชีวิตประจำวันได้ การดูแลตนเองเบื้องต้นสามารถช่วยลดอาการได้ เช่น
    • ปรับพฤติกรรมการกิน: เคี้ยวให้ละเอียด หลีกเลี่ยงอาหารที่ก่อให้เกิดแก๊ส เช่น ถั่ว นม อาหารทอด
    • หลีกเลี่ยงกาแฟ แอลกอฮอล์ และอาหารรสจัด
    • ลดความเครียด พักผ่อนให้เพียงพอ
    • ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
    • หากอาการไม่ดีขึ้น ควรพบแพทย์เฉพาะทางเพื่อวินิจฉัยและรักษาต่อเนื่อง

โรคลำไส้แปรปรวนคือ “โรคจริง” ที่หลายคนมองข้าม เพราะไม่มีผลตรวจที่แน่ชัด
แต่แพทย์สามารถวินิจฉัยและแยกโรคอื่นที่อันตรายกว่าออกได้ เพื่อให้แน่ใจว่าอาการของคุณคือ IBS จริง ๆ หรือไม่

ศูนย์โรคระบบทางเดินอาหารและตับ
โทร. 0-2265-7777