ทำไมหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท ถึงทำให้ปวดร้าวลงขา?

เมื่อปวดหลังแล้วร้าวลงขา เกิดอะไรขึ้นในร่างกาย?

กลไกที่ทำให้เกิดอาการปวดร้าว

• การกดทับโดยตรง หมอนรองกระดูกปลิ้นไปกดเส้นประสาท
• การอักเสบรอบเส้นประสาท แม้จะไม่ได้กดโดยตรง แต่สารอักเสบจากหมอนรองกระดูกสามารถทำให้เส้นประสาทบวมและไวต่อความเจ็บปวด
• การส่งสัญญาณความเจ็บปวด เมื่อเส้นประสาทไซอาติกถูกรบกวน สัญญาณปวดจะถูกส่งต่อไปยังขา จึงรู้สึกปวดร้าวหรือชาตามแนวเส้นประสาท

อาการที่มักพบร่วมกับหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท

• ปวดหลังร้าวลงขา ข้างใดข้างหนึ่ง
• รู้สึกชาหรือเสียวซ่าตามขา
• กล้ามเนื้ออ่อนแรง เช่น เดินเขย่งปลายเท้าหรือส้นเท้าไม่ได้
• อาการปวดรุนแรงมากขึ้นเมื่อไอ จาม หรือก้มตัว

ใครบ้างที่เสี่ยงต่อภาวะนี้?

• ผู้ที่นั่งทำงานนาน ๆ โดยไม่เปลี่ยนอิริยาบถ
• คนที่ยกของหนักบ่อยหรือยกผิดท่า
• ผู้ที่น้ำหนักเกินหรืออ้วนลงพุง
• คนที่ขาดการออกกำลังกาย
• ผู้สูงอายุที่หมอนรองกระดูกเสื่อมสภาพตามวัย

แนวทางการดูแลและการรักษา

• การดูแลขึ้นอยู่กับระดับความรุนแรงของอาการพักและปรับพฤติกรรมหลีกเลี่ยงการนั่งหรือยกของหนักเกินไป
• การใช้ยา เช่น ยาลดอักเสบเพื่อบรรเทาอาการ
• กายภาพบำบัด การออกกำลังเสริมกล้ามเนื้อหลังและแกนกลาง ช่วยลดแรงกดที่หมอนรองกระดูก
• การฉีดยาลดการอักเสบเฉพาะที่ ในรายที่อาการไม่ทุเลาด้วยยาและกายภาพ
• การผ่าตัด ใช้ในกรณีที่มีอาการชาหรือกล้ามเนื้ออ่อนแรงชัดเจน หรือรักษาวิธีอื่นไม่สำเร็จ

วิธีป้องกันไม่ให้ปัญหาลุกลาม

• หมั่นออกกำลังกายเสริมความแข็งแรงของกล้ามเนื้อแกนกลาง
• เลี่ยงการนั่งท่าเดิมนานเกิน 1 ชั่วโมง
• ยกของโดยงอเข่า ไม่ก้มหลังตรง ๆ
• ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์
• ใช้เก้าอี้และที่นอนที่ช่วยรองรับสรีระ