ท้องเสียแบบเรื้อรัง เครียดแล้วปวดบิด… หรือร่างกายคุณกำลังตอบสนองต่อความเครียดผิดปกติ?

เคยไหม?
หลังกินอาหารก็ปวดท้อง ถ่ายเหลวทันที หรือแค่เจองานด่วน ประชุมสำคัญ ความเครียดจู่โจม ลำไส้ก็เริ่มปั่นป่วน ถ่ายไม่หยุดโดยไม่มีเหตุชัดเจน

หลายคนอาจคิดว่า “เครียดแล้วปวดท้อง” หรือ “ธาตุอ่อน” แต่ถ้าอาการแบบนี้เกิดซ้ำ ๆ โดยไม่มีโรคทางกาย ร่างกายของคุณอาจกำลังตอบสนองต่อความเครียดผิดปกติและนั่นอาจเป็นสัญญาณของ โรคลำไส้แปรปรวน (IBS – Irritable Bowel Syndrome)

โรคลำไส้แปรปรวน (IBS) คืออะไร?

ลำไส้แปรปรวน คือภาวะที่ลำไส้ทำงานผิดจังหวะโดยไม่มีความผิดปกติที่ตรวจพบได้ เอกซเรย์หรือส่องกล้องก็อาจดูปกติดี แต่อาการที่เกิดขึ้นกลับรบกวนชีวิตจริง เช่น
    • ท้องเสียบ่อย
    • ปวดท้องเสียด
    • แน่นท้อง
    • ถ่ายเหลวตอนเช้า
    • เครียดแล้วปวดบิด
โดยเฉพาะในกลุ่มคนวัยทำงานที่ต้องเผชิญความเครียดเป็นประจำ

เข้าใจ “สมอง–ลำไส้เชื่อมกัน”

ทำไมความเครียดส่งผลถึงระบบย่อยอาหาร?
ลำไส้มีระบบประสาทเฉพาะตัวจนบางครั้งถูกเรียกว่า “สมองที่สอง” และมันเชื่อมโยงกับสมองส่วนกลางผ่าน เส้นประสาทเวกัส (Vagus nerve) เมื่อสมองรับรู้ถึงความเครียด ความกังวล หรือแรงกดดัน สัญญาณจะถูกส่งตรงไปยังลำไส้ทันที ลำไส้จึงบีบตัวแรง เคลื่อนตัวเร็ว และตอบสนองมากกว่าปกติ

ผลลัพธ์คือ — ปวดบิด ถ่ายเหลว แน่นท้อง โดยไม่เกี่ยวกับอาหารหรือการติดเชื้อใด ๆ

สัญญาณแบบไหน…ที่ควรพบแพทย์?

    • ถ่ายเหลวเกือบทุกเช้า หรือก่อนออกจากบ้าน
    • ปวดท้องช่วงที่เครียดหรืออยู่ในสถานการณ์กดดัน
    • ถ่ายบ่อย
    • อาการเกิดซ้ำในสถานการณ์คล้ายเดิม เช่น ก่อนสอบ ก่อนพรีเซนต์งาน
ถ้าอาการเหล่านี้เกิดขึ้นเป็นประจำ ควรเข้ารับการประเมินกับแพทย์เฉพาะทางระบบทางเดินอาหาร เพื่อวินิจฉัยแยกโรค และวางแผนดูแลให้ตรงจุดตั้งแต่เนิ่น ๆ

5 วิธีดูแลตัวเองเมื่อรู้ว่าลำไส้ไวต่อความเครียด

    1. จัดการความเครียดในแบบของคุณ
เดินเบา ๆ หายใจลึก ฟังเพลง หรือพักระหว่างวัน
    2. ลดอาหารกระตุ้น
หลีกเลี่ยงกาแฟ ชา นมวัว ของหมักดอง และแอลกอฮอล์
    3. พักผ่อนให้เพียงพอ
นอนและตื่นให้ตรงเวลา เพื่อปรับจังหวะการทำงานของลำไส้
    4. ขยับร่างกายทุกวัน
แค่เดินหลังอาหาร 15–30 นาที ก็ช่วยบรรเทาอาการได้
    5. อย่าปล่อยให้เรื้อรัง
ยิ่งวินิจฉัยเร็ว ยิ่งวางแผนดูแลได้ดี และลดความเสี่ยงในอนาคต

    ลำไส้สมดุล ชีวิตก็ดีขึ้น
    เพราะลำไส้ไวต่อทุกสิ่งที่เรารู้สึก
    หากคุณเริ่ม “ฟังร่างกาย” ให้ดี
    คุณจะเข้าใจว่าความปั่นป่วนในท้องนั้น สามารถควบคุมได้

ศูนย์โรคระบบทางเดินอาหารและตับ
โทร. 0-2265-7777